Historia biofeedback
Biofeedback. Już w latach 60. XX wieku N. Miller udowodnił, że funkcje układu autonomicznego można modyfikować za sprawą tzw. warunkowania instrumentalnego
"Biofeedback " |
Historia metody
. Badania, które jego współpracownicy prowadzili na zwierzętach, nie pozostawiały cienia wątpliwości, że można się nauczyć wpływać na procesy zachodzące, wydawałoby się, poza kontrolą świadomości.
Biofeedback pozwala uruchomić zdolności samoregulacyjne człowieka poprzez dostarczenie mu precyzyjnej informacji zwrotnej o stanie narządów organizmu. Rewolucja informatyczna lat 90. pozwoliła na dokładniejsze pomiary wskaźników fizjologicznych. Tym samym rozszerzono możliwości stosowania Biofeedbacku, dodając elementy wizualne jako informację zwrotną (zamiast pierwotnie stosowanego dźwięku), a także wzbogacając aparaturę komputerową o narzędzia obliczeniowe, które pozwalają uchwycić nawet najmniejsze zmiany w obrębie określonej modalności fizjologicznej.
EEG-Biofeedback. W roku 1972 Sterman i in. (Sterman, Friar 1972) w badaniach na kotach udowodnili, że potrafią one nauczyć się zwiększać amplitudę fali o częstotliwości 12 - 15 Hz w rejonie kory sensomotorycznej. Kolejne eksperymenty pokazały, że dotyczy to także ludzi. Sterman stwierdził, że pacjenci z epilepsją, którzy trenują ten rytm sensomotoryczny określany przez niego falą SMR, mają mniej napadów padaczkowych.
Następcy Stermana znaleźli znacznie więcej zastosowań metody Biofeedback w praktyce klinicznej: m.in. J. Lubar udowodnił jej skuteczność w terapii dzieci z ADHD; Penniston trenując weteranów wojny w Wietnamie pokazał, że może być użyteczna dla osób po traumatycznych przeżyciach i z zaburzeniami lękowymi; Tansey zaprezentował możliwość poprawy funkcji umysłowych u dzieci z trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia).
W 1994 r. dr Hershel Toomim skonstruował urządzenie umożliwiające pacjentowi obserwowanie zmian przepływu krwi w okolicach przedczołowych. Okazało się, że pacjenci bardzo szybko uczyli się świadomie zmieniać ten poziom, a nawet zmieniać stopień utlenienia krwi. Korzyści płynące z tego odkrycia są ogromne. Z badań metodą SPECT na grupie dzieci z ADHD (Amen 1995) wynikało bowiem, że obniżona perfuzja (przepływ krwi) w obszarach prefrontalnych jest jednym z ważniejszych markerów ADHD. Zdolność zmiany tego stanu, jaką pacjent nabywa w procesie uczenia się daje pacjentom z nadpobudliwością nadzieję na lepszą przyszłość. Badania rezonansem magnetycznym (fMRI) pokazują, że ukrwienie danego obszaru kory jest dokładnym odzwierciedleniem aktywności mózgu. Urządzenia, takie jak aparatura do fMRI, nie pozwalają obecnie na taką rejestrację sygnału, aby było możliwe prowadzenie sesji Biofeedback (pierwsze próby Birbaumer, Uniwersytet w Tybindze 2005). Dlatego też skonstruowano specjalistyczne urządzenie do rejestracji aktywności mózgu, wykorzystujące bezpieczne światło bliskiej podczerwieni (tzw. podczerwień nIR). Dzięki temu odkryciu możliwe jest bezpieczne prowadzenie treningów w warunkach klinicznych w oparciu o najnowszą technologię. Skuteczność nowej metody i jej funkcjonalność możemy sprawdzić już dziś